ENOAS buluşmasının ikinci günü iki çiftlik gezme fırsatımız oldu. İkisi de süt ve et üretimi yapılan hayvan çiftlikleriydi. Bunların olduğu bölge ülkenin kuzeyinde Almanya sınırında, İkinci Dünya Savaşı sonrası burada yaşayan Almanlar’ın ülkede istenmemesi yüzünden terk edilmiş, daha sonraki Sovyet dönemlerinde ise ilgi görmemiş bir bölgeydi. Burada geçtiğimiz yıllarda bölgeyi canlandırmak ve istihdam sağlamak için proje planlaması yapılmış ve AB desteğiyle organik et ve süt üretimi için kooperatif kurulmuş. Şu an organik üretim yapan 10’a yakın üretici var ve bunlar kooperatif aracılığıyle satış yapıyorlar.
Gezdiğimiz ilk çiftlikte daha çok sığır yetiştiriciliği ve süt üretimi yapılıyordu. Aynı zamanda Çek Cumhuriyeti’nin ilk organik tavuk üretimi de burada başlamıştı. İkinci çiftlik de koyun üretimine yoğunlaşmıştı. Fakat gene burada üreticilerin marketlere satış yaptığını öğrendik. Yani organik pazarlara ürün göndermiyorlardı (aslında Çek Cumhuriyeti’inde böyle bir pazar var mı onu da öğrenebilmiş değiliz); tüketiciye direkt satış da yapmıyorlardı. Norveç’te de benzer bir durumla karşılaşmıştık. Avrupa ülkelerinde et kesimi kanuna sıkı sıkıya bağlı olduğu için her üretici kesim yapamıyor ve yaptırtamıyor. Bu iki çiftlik de etlerini kesim için kooperatif aracılığla ülkenin diğer ucuna gönderiyorlar ve oradan da paketleme merkezine ulaştırıyorlar. Kısacası gene yerel üretim-tüketim mekanizması çalışmıyor, etler oradan oraya taşınıyor. Çiftlik sahiplerinin anlattığına göre alıcılar da zaten ülkenin en büyük süpermarket zincirleri. Sizin anlayacağınız organik et de süt de sadece şehirlerde ve büyük marketlerde bulunabiliyor. O da paketlenmiş ve etiketlenmiş olarak.
selamlar,
bildiğim kadarıyla her cumartesi şehrin belli yerlerinde küçük pazarlar kuruluyor ve burada çiftçiler kendi ürünlerini satabiliyorlar. web siteleri http://www.farmarsketrziste.cz/ fakat sadece çekçe dilinde. yine aynı ağ üzerinden çiftlik ürünü almak istediğinizde SEPET denilen sipariş sistemiyle ürünler kapınıza kadar gelebiliyor =) yerli ürünlerin aracısız bir şekilde size ulaşması güzel bir olay.